Prof Dr Saim Yılmaz
"Variste standart tedavi artık cerrahi dışı yöntemlerdir"
Varis, vücudumuzdaki toplardamarların patolojik düzeyde genişlemesidir. Bu genişleme vücudumuzun her bölgesinde (örneğin beyinde, testiste, karında) olabilir, ancak en sık bacaklarda görülür. Varisin oluşması için, toplardamar kan basıncının artması gerekir. Bu, bazı durumlarda ana toplardamarda tıkanıklık ya da atardamarla toplardamar arasında fistül, malformasyon (AVM, AVF) gibi anormal bağlantılara bağlı olabilir. Ancak, bacakta varis oluşumunun en önemli nedeni toplardamarlardaki kapak yetmezliği yani venöz yetmezliktir.
Varisler yer çekimi etkisi nedeniyle en çok bacaklarımızda görülürler, çeşitli tip ve büyüklükte olabilirler. Genel olarak venöz yetmezlik başladıktan yıllar sonra varisler çıkmaya başlar. Zaman içinde, hem venöz yetmezliğin şiddeti hem de varislerin büyüklüğü artar.
Bacaklarımızdaki varisler en sık yüzeyel damarlardaki venöz yetmezlik sonucu oluşurlar ve bu durumda hem yüzeyel venöz yetmezlik hem de varisler kolayca tedavi edilebilirler. Ancak, bacakta varis gibi görünen damarlar bazen vücudun içerideki bir problem nedeniyle ürettiği "bypass" damarları olabilir. Genellikle bacağın ana toplardamarı olan derin ven sistemindeki bir tıkanıklık ya da yetmezliği aşmak için vücudun oluşturduğu bu "yararlı" damarlar basit varis zannedilip alınır ya da kapatılırsa bacak dolaşımını daha da bozabilir. Benzer şekilde, bacak atardamarı ile toplardamarı arasındaki anormal bağlantılar (fistül, malformasyon gibi) sonucu oluşan ve varise benzeyen damarlar da klasik varis tedavisinden farklı olarak atardamardan anjio yöntemiyle tedavi edilmelidir.
Sonuç olarak, bacaklarımızdaki varisler içlerindeki toplardamar kanının basıncının artması sonucu oluşan şişmiş damarlardır. Ancak her şişkin damar bizim anladığımız tipte klasik bir varis olmayabilir, bazı durumlarda dokunulmaması ya da farklı şekilde tedavi edilmesi gerekebilir. Bu nedenle, her varis hastasının altta yatan nedenler açısından, deneyimli hekimler tarafından özellikle renkli Doppler ultrasonla ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekir.
Varise benzeyen damrlar, bazen bacağımızın ürettiği yararlı damarlar olabilir. Bu damarlarla gerçek varislerin ayrımı "iyi" bir renkli Doppler ultrasonla yapılmalıdır.