Prof Dr Saim Yılmaz
"İç varis olduğu söylenen hastaların çoğu, aslında varis tedavisine uygundur"
İÇ VARİS NEDİR?
İç varis terimi, genelde derin venlerdeki bir yetmezlik anlamında kullanılır. Ancak, bu renkli Doppler incelemesinin hatalı yapılmasına bağlı yanlış bir tanı olabilir.
İç varis ile kastedilen, derin toplardamarlardaki yetmezlik ya da tıkanıklık (tromboz) gibi nedenlerle varis oluşmasıdır. Bu durumlarda, bacağımızın ana toplardamarları ya da "otobanları" olan derin toplardamarlar kirli kanı akciğere gönderemediğinden, vücut bu görevi mecburen yüzeyel toplardamarlara yükler. Ancak, yüzeyel damarlar bacaklarımızın tali ya da yedek damarları, yani "caddeleri, sokakları" dır. Bu nedenle, kapasiteleri derin damarlar kadar yüksek değildir. Vücudumuz bu kapasiteyi yükseltmek için, yüzeyel damarları ve bağlantı damarlarını zaman içinde genişletir ve daha fazla kanın yukarı çıkmasını sağlar. Gittikçe genişleyen ve kıvrıntılı bir görünüm kazanan bu damarlar, dışarıdan bakıldığında normal varislere benzerler, oysa vücudun derin damarlardaki problemi aşmak için ürettiği "bypass" damarlarıdır. Bu faydalı damarlar, deneyimsiz hekimler tarafından sıradan varis zannedilip ameliyat ya da köpükle tedavi edilirse, bacak eskisinden daha kötü olabilir.
Pratikte, "iç varis" terimi, hastada klasik varisten farklı ve tedavisi olmayan ya da zor olan bir durumu ifade etmek için kullanılır. Doktor tarafından iç varisi olduğu söylenen hastalar genellikle yıllarca tedavi olmazlar, ancak şikayetleri artınca başka doktorlara gidip tedavi açısından fikir almaya başlarlar. Aslında, bu tür hastalar ayrıntılı olarak sorgulanıp dikkatli bir renkli Doppler incelemesi yapıldığında, hastaların çoğunda derin venlerin normal olduğu ortaya çıkacaktır. Meslek hayatım boyunca, doktor tarafından kendilerine iç varisleri olduğu söylenen çok sayıda hasta gördüm. Bu hastaları ayrıntılı olarak değerlendirdiğimde ve renkli Doppler ultrason ile muayene ettiğimde, hastaların yarısından fazlasında derin venlerde hiç bir problem olmadığını ve aslında hastalarda yüzeyel ven yetmezliği olduğunu tesbit ettim. Bu yanılgının en önemli nedenleri, muayene eden doktorun yeterli özeni göstermemesi ve renkli Doppler ultrasonun yanlış ya da yetersiz yapılmasıdır. Sonuç olarak, varis hastalarının çoğunda olduğu gibi, hastalığın daha tanı aşamasında yapılan bazı yanlışlar nedeniyle, "iç varis" hastalarının çoğu aslında kolayca tedavi olabilecek iken yıllarca tedavisiz kalabilmektedir.