Prof Dr Saim Yılmaz
"Pelvik ven yetmezliği, ülkemizde önemli bir varis nedenidir"
Pelvis, karnın alt kısmına tıp dilinde verilen isimdir. Pelvik ven yetmezliği de, bu bölgedeki toplardamarlarda oluşan kapak yetmezliğini ifade eder. Pelvik bölgede en çok yetmezlik yapan toplardamar sol gonadal vendir. Sol gonadal ven, sol böbrek ile genital organlar arasında yer alan ve testis, yumurtalık gibi organların kirli kanını sol böbreğe ve oradan da akciğere ileten toplardamardır. Gonadal ven, erkeklerde spermatik ven, kadınlarda da ovaryan ven olarak da adlandırılır. Gonadal vende yetmezlik başladığı zaman, normalde akciğere doğru yukarı akması gereken kirli kan ters yönde, yani yumurtalık ya da testise doğru akar. Bu durum, erkeklerde varikosel, kadınlarda da "pelvik konjesyon sendromu" adı verilen hastalıklara yol açar. Varikosel, erkeklerde ağrı ve kısırlık, pelvik konjesyon sendromu da kadınlarda karında şişkinlik ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi şikayetlere neden olabilir.
Gonadal ven yetmezliği sonucu yumurtalık ve testis çevresinde oluşan varisler, bir süre sonra kasığın iç kısmından bacaklara doğru iner ve bacak varislerine neden olur. Daha çok kadınlarda görülen bu durum, özellikle vulva ve vajina bölgesinde ağrılı varislerle başlar ve gittikçe ilerleyerek ayaklara kadar uzanan varislere yol açabilir. Bu tür hastalarda en tipik bulgu, bacaklardaki varis ağrısının adet kanamaları sırasında şiddetlenmesidir. Gonadal ven yetmezliğinde ideal tedavi, anjio yöntemiyle kaçak yapan sol gonadal venin tıkanması, yani embolize edilmesidir. Bunu takiben, vajina ve bacaklardaki varisler lazer ve köpük gibi diğer cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilmelidirler.
Pelvik ven yetmezliği, gonadal venler dışında pelvis bölgesindeki diğer venlerin yetmezliği sonucunda da oluşabilir. Bu venler, sağ iç iliak ven ya da ana femoral venden köken alabilirler. Bazı durumlarda, hangi damarın yetmezliğe neden olduğu anlaşılamayabilir.
Pelvik ven yetmezliği, hem ırkımızın genetik yatkınlığı hem de doğurganlığın yüksekliği nedeniyle aslında ülkemizde çok sık rastlanan ancak tanısı genellikle konulamayan bir hastalıktır. En önemli bulguları, vulva-vajina ve kasık iç kesiminde varis olması ve adet kanamaları sırasında bacaklarda ağrı oluşmasıdır. Bu tür şikayetleri olanların renkli Doppler ultrason ile mutlaka dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekir. Maalesef, renkli Doppler ultrasonun yetersiz yapılması nedeniyle, pelvik ven yetmezliği olan hastaların çoğunluğuna tanı konulamamakta ve dolayısıyla ideal bir tedavi uygulanamamaktadır.