"SENİN ANA DAMARINDA KAÇAK VAR, TEDAVİ OLAMAZSIN" DEDİLER, NE YAPAYIM?

​

Ana damarda kaçak olduğu tabiri, net olmasa da, muhtemelen kişide derin ven yetmezliği olduğu anlamına gelmektedir. Bir önceki bölümde de ayrıntılı olarak anlattığımız gibi, böyle bir kişiyi, öncelikle renkli Doppler ultrasonla ayrıntılı bir şekilde incelemeliyiz. Çünkü, ülkemizde derin ven yetmezliği ya da ana damarda kaçak olduğu söylenen hastaların önemli bir kısmında aslında derin ven yetmezliği yoktur, faka ultrason hatalı yapıldığı için derin ven yetmezliği var diye raporlanmaktadır. Bunun en sık nedeni, varis ultrasonunun ayakta değil yatarak yapılmasıdır. Yetmezlik (reflü), yerçekimi etkisiyle kanın geri akmasıdır, dolayısıyla bunun gösterilebilmesi için hastanın yatar değil ayakta incelenmesi gerekir. Yatarak incelenen hastalarda, derin venler normal olsa bile, yetmezlik varmış gibi görülebilir. Dolayısıyla, ana damarda kaçak var denen bir hastanın, renkli Doppler ultrason yaptıktan sonra tamamen normal olduğunu ya da derin değil, yüzeyel ven yetmezliği olduğunu söyleyebiliriz. 

​

Gerçekten derin ven yetmezliği varsa, bu genellikle iki nedene bağlıdır. Ya çok uzun, yıllarca süren bir yüzeyel ven yetmezliği vardır ve bu, zamanla derin venleri de etkilemiştir. Ya da, hasta daha önceden bir derin ven trombozu geçirmiştir ve bu vücut tarafından eritilmiştir. Ancak, bu sırada pıhtıdan salınan maddeler kapakları tahrip ettiğinden, pıhtı eridikten sonra derin toplardamarda kapak yetmezliği gelişmiştir. 

​

Birinci durumda, yani yüzeyel ven yetmezliğine bağlı derin ven yetmezliğinde, ultrasonda hem yüzeyel hem de derin venlerde yetmezlik görülür, ancak derin ven yetmezliği daha hafiftir. Bu tür hastalarda, derin ven yetmezliği yüzeyel ven yetmezliğinin ve varisin tedavisine engel değildir. Hatta, yüzeyel venler tedavi olduktan sonra, hastaların yaklaşık üçte birinde, derin ven yetmezliği de geriler.

​

İkinci durumda ise, hastada yüzeyel venler normaldir, derin venlerde ise geçirilmiş DVT ye bağlı ciddi yetmezlik vardır. Bu kişilerde, vücut derindeki venlerle akciğere gönderemediği kanı, sağlam yüzeyel venlere yönlendirir. Zaman içinde de yüzeyel venleri genişleterek daha fazla kan taşımalarını sağlar. Gittikçe genişleyen ve kıvrıntılı hal alan yüzeyel venler, bakıldığı zaman normal varislere benzer, fakat aslında, derin venler çalışmadığı için vücudun ürettiği yararlı bypass damarlarıdır. Dolayısıyla, bu damarlar normal varis zannedilip köpük ya da flebektomiyle tedavi edilirse, bacak eskisinden daha kötü bir duruma düşer. Bu tür hastalarda, bazı istisnai durumlar dışında yüzeyel toplardamarlara dokunulmamalıdır.

​